Ус цаг уур, орчин судалгаа мэдээллийн хүрээлэнгийн Хөдөө аж ахуйн судалгааны хэлтсээс гаргасан 2019-2020 оны Зудын эрсдлийн зураглалаас харахад нийт нутгийн 30 гаруй хувьд өндөр эрсдэлтэй гэж гарчээ. Тодруулбал, Ховд, Говь-Алтай, Увсын зарим нутгаар, Өвөрхангай, Архангайн уулзвар, Баянхонгорын хойд сумдаар, Хэнтий Сүхбаатар аймгуудаар өндөр эрсдэлтэй гарчээ. Иймд зудын эрсдлээс сэргийлэх хүрээнд Улсын онцгой комиссын шуурхай бүлэг орон нутагт ажилласан талаар Онцгой байдлын Ерөнхий Газрын Гамшгийн шуурхай удирдлагын газрын дарга, хурандаа Б.Мандахгэрэлээс тодрууллаа.

“Хариуцлагатай Нүүдэлчид”- Малын гаралтай түүхий эдийн бэлтгэн нийлүүлэлтийн мөшгих систем”-ийн оролцогч талуудын уулзалт өнөөдөр /2019.11.05/боллоо. Энэхүү уулзалт нь “Монгол малын бүтээгдэхүүний өрсөлдөх чадвар, брэнд хөгжүүлэлтийн түүхийг бүтээн баталгаажуулах” зорилготой юм. Уулзалтын эхэнд Ногоон Алт Малын эрүүл мэндийн төслийн зохицуулагч Ц.Энх-Амгалан ШХА–ийн НАМЭМ төслийн талаар товч мэдээлэл өгсөн.

Монгол улсын ерөнхий сайдын ивээл дор Малын эмч нарын анхдугаар их хурал 2019 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр Төрийн ордонд зохион байгуулагдсан юм. Орон нутаг, нийслэлийн 850 гаруй төлөөлөгчид оролцсон тус хурлын Сүхбаатарын талбайд Мал эмнэлгийн салбарын эм, хэрэгслийн үзэсгэлэн худалдааг зохион байгуулсан билээ.

Америкийн нэгдсэн улсын ХААЯ-ны Хорнадагийн эрдэм шинжилгээний хүрээлэнгийн захирал Брандон Бестелмейр манай улсад ажиллах хугацаандаа МБАНХ-ны цаашдын үйл ажиллагаанд зориулан мэргэжил арга зүйн зөвөлгөө өглөө. Брандон Бестелмейр нь МБАНХ-ны Хүндэт гишүүн бөгөөд энэ удаагийн уулзалтаар хэд хэдэн чиглэлээр зөвлөгөө өгөв.

НҮБ-ын ХХААБ-аас санхүүжүүлэн ХХААХҮЯ, МБАНХ хамтран Монгол Улсын бүх аймаг, сумдыг хамруулан “Нүүдэлч малчдын мэдээллийн сан бүрдүүлэх, чадавхийг бэхжүүлэх” төсөл өнгөрөгч 2018 оны нэгдүгээр сарын 23-наас эхлэн хэрэгжиж эхэлсэн билээ.Энэхүү төслийн үр дүнд нүүдэлч малчдын санал, эрэлт хэрэгцээг төрийн бодлого шийдвэрт тусгах боломжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор малчдын оролцоонд түшиглэсэн мэдээлэл цуглуулах, сан бүрдүүлэх, бодлого боловсруулагчдыг баримт нотолгоо бүхий мэдээллээр хангах түүнчлэн иргэний нийгмийн байгууллагын чадавхийг бэхжүүлэх зорилготой юм.

НҮБ-ын Зах зээл ба бэлчээрийн удирдлага төслийн Үнэлгэээний багийнхан МБАНХ –ны Төв байранд хүрэлцэн ирж уулзалт ярилцлага зохион байгууллаа. Уулзалтад IFAD төслийн Гадаад зөвлөх Сабина Смитч, МБАНХ-ны Гүйцэтгэх захирал Н.Ганхуяг тэргүүтэй тус холбооны зөвлөх, мэргэжилтнүүд оролцов. Уулзалтын эхэнд Гүйцэтгэх захирал Н.Ганхуяг хэлэхдээ “Монголын Бэлчээр ашиглагчдын нэгдсэн холбоо нь 2019 оны 1 дүгээр сараас эхлэн “Хөгжлийн оньсон түлхүүр төв” ТББ-тай хамтран IFAD төсөл хэрэгжиж буй 18 сумдад сургалт зөвлөгөөн явуулж, орон нутагтайгаа харилцаатай ажиллаж байна

2019 оны Бэлчээрийн фото мониторингийн зургийг боловсруулах, үр дүнг нэгдсэн системд оруулах сургалт зохион байгууллаа. Тус сургалтаар 2019 оны Бэлчээрийн фотомониторингийн зургийг Sample Point программ дээр боловсруулах, бэлчээрийн ургамлыг аж ахуйн бүлгийн түвшинд таних чадварыг эзэмшүүлэх. ГЗБГЗЗГ-ын Веб системд тоон мэдээллийг хэрхэн оруулах талаар сургалт өглөө.

Монгол Улсын Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам, Даян дэлхийн тогтвортой мал аж ахуйн хөтөлбөр, НҮБ-ын Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллага хамтран “Мал аж ахуйн тогтвортой хөгжлийн төлөвлөгөө Хөрөнгө оруулагчдын форум”-ыг зохион байгууллаа.

Монголын бэлчээр ашиглагчдын нэгдсэн холбоон дээр Азийн хөгжлийн банкны Монгол Улс дахь суурин төлөөлөгчийн газрын Хот байгуулалтын салбарын тэргүүлэх мэргэжилтэн Арнауд Хэкманн, Монгол Азийн хөгжлийн банкны Хөтөлбөр хариуцагч, Хот байгуулалтын мэргэжилтэн Стефан Мильо, Азийн хөгжлийн банкны Хөдөө аж ахуйн хөгжлийн мэргэжилтэн Ш.Алтанбадралт, Монгол дахь хил хязгааргүй малын эмч нар ба аграномчид ОУБ-ын Аргазүйн зөвлөх Рикард Бэртранд тэргүүтэй төлөөллүүд хүрэлцэн ирж, Барилга хот байгуулалтын яамтай хамтран хэрэгжүүлж буй “Аймаг сумын төв, бүс нутгийн хөгжлийн хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр” төслийн хүрээнд хэрхэн хамтран ажиллах боломжтой талаар ярилцаж, мэдээлэл солилцлоо.

Монголын бэлчээр ашиглагчдын нэгдсэн холбоо нь ШХА-ийн ногоон алт малын эрүүл мэнд төсөл, Европын холбооны Switch Asia төсөл, Европын холбооны санхүүжилтээр хэрэгжиж буй “STEP ECOLAB” буюу “Монголын нэхмэлийн салбарын тогтвортой үйлдвэрлэл, Эко тэмдэг” төсөл зэрэг олон улсын байгууллагуудтай хамтран ажилладаг билээ. Эдгээр төслүүдийн хүрээнд хөдөө аж ахуйг дэмжин, малчдын санхүү болон амьжиргааны түвшинг дээшлүүлэхэд чиглэсэн төслүүдийг хэрэгжүүлж байгаа билээ.

Монголчууд эрт дээр үеэс мал сүргээ хариулахдаа цаг улиралдаа тохируулан нүүдэллэж бэлчээр нутгаа хайрлан хамгаалж, өнжөөж сэлгээж ирсэн уламжлалтай. Гэвч сүүлийн жилүүдэд байгаль цаг уур, нийгмийн олон хүчин зүйлсээс шалтгаалан малчид нүүдэл суудал болж, бэлчээрийг өнжөөж амраах нь багассанаас бэлчээр талхлагдах болсон.

НҮБ-ийн Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх олон улсын сангийн зээлийн хөрөнгөөс санхүүжигдэх IFAD буюу “Зах зээл ба бэлчээрийн удирдлагын хөгжил” төсөл /нэмэлт санхүүжилт/ Архангай аймгийн Эрдэнэмандал, Төвшрүүлэх, Хайрхан сум, Дорнод аймгийн Халхгол, Хөлөнбуйр, Сэргэлэн сум, Дундговь аймгийн Сайхан-Овоо, Эрдэнэдалай, Дэлгэрцогт сум, Өвөрхангай аймгийн Тарагт, Төгрөг, Хархорин сум, Хэнтий аймгийн Батширээт, Өмнөдэлгэр, Норовлин сум, Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан, Баяндэлгэр, Түвшинширээ сумдад тус тус хэрэгжиж байна.

Баруун бүсийн тулгуур төв Ховд аймгийн Ховд хотноо Монгол орны Бэлчээрийн үндэсний III форум “Ногоон хөгжлийн төлөөх хариуцлагатай малчид” уриан дор өчигдөр /2019.08.11/ зохион байгуулагдлаа. Энэхүү форумыг ХХААХҮЯ, Ховд аймгийн ИТХ, Ховд аймгийн ЗДТГ, Монголын Бэлчээр ашиглагчдын нэгдсэн холбоо, Швейцарийн хөгжлийн агентлагын Ногоон-Алт малын эрүүл мэнд төсөл, Ховд аймгийн бэлчээр ашиглагчдын холбоо хамтран зохион байгууллаа.

Монгол орны Хоршооллын хөдөлгөөний хөгжлийг эрчимжүүлэх, хоршоод хоорондын хамтын ажиллагааг өргөжүүлж, харилцан туршлага мэдээлэл солилцох нөхцлийг хангах, хүний нөөцийг чадавхижуулах, хоршооллын байгууллагуудын өмнө тулгамдаж байгаа асуудлыг хэлэлцэх зорилгоор ХАА-н хоршоологчдын зөвлөгөөн зохион байгуулагддаг уламжлалтай билээ.

Монголын бэлчээр ашиглагчдын нэгдсэн холбооноос дэмжигч гишүүддээ зориулан “Бэлчээрийн мониторинг үнэлгээний арга зүй” сэдэвт сургалтыг зохион байгууллаа. Танхимын болон хээрийн гэсэн хоёр аргаар явуулсан уг сургалт өнгөрөгч баасан гаригт /2019.08.02/ боллоо. Танхимын сургалтыг МБАНХ-ны байранд, хээрийн сургалтыг Цонжин Болдог дахь сургалт, судалгааны төвдөө зохион байгуулав.